162 il öncə edilən xəbərdarlıq: 1863-cü ildə Süni intellektin yüksəlişinə dair məktub yenidən diqqət mərkəzindədir

Samuel Butler-in 1863-cü ildə bir jurnalda dərc edilmiş məktubundakı ağıllı maşınlar haqqında irəli sürdüyü baxış və xəbərdarlıqlar, süni zəkanın geniş yayılması ilə yenidən aktual olub.

İnsana oxşar maşınların yüksəlişinin bəşəriyyət üçün təhlükə yaradacağı fikri, "Terminator" filmi ilə populyar mədəniyyətə yerleşsə də, bu narahatlıq hələ əsrlər əvvəl mövcud idi. İlk texnoloji nailiyyətlərdən bəri bir çox alim və düşünür bu inkişafın gələcəyi barədə xəbərdarlıq edib. Onlardan biri də Yeni Zelandiyada yaşayan İngilis fermer Samuel Butler idi.

1863-cü ildə Yeni Zelandiyada "The Press" jurnalına göndərilən və 13 iyun 1863-cü ildə yayımlanan məktubunda Butler, Darvinin təkamül nəzəriyyəsinə istinad edərək, növbəti addımın maşınlar ola biləcəyini vurğulamışdı. "Darwin among the Machines" adlı bu məktub, günümüzdəki süni zəka qorxularını öncədən işıqlandıran mühüm bir mətn kimi dəyərləndirilir.

"Zaman keçdikcə özümüzü daha aşağı növ olaraq görəcəyik."

Süni zəkanın artıq real təhlükəyə çevrildiyi günümüzdə Butler-in bu məktubu yenidən aktuallaşıb. Yapay Zəka Strategiyaları İnstitutundan Peter Wildeford-un sosial mediada paylaşdığı bu yazı aşağıdakı vacib sitatlarla diqqət çəkir:

"Yer üzərində insanların yerini hansı varlıq ala bilər? Görünür ki, öz davamçılarımızı özümüz yaradırıq. Onlara hər gün daha çox güc veririk və nəticədə avtonom, özünü idarə edən maşınlar bəşəriyyəti kölgədə qoyacaq."

Butler-ın bu sətirləri, maşınların dünya üzərində hökmranlıq edəcəyini düşünən ilk insanlardan biri olduğuna işarədir.